لید(مقدمه خبر، Lead)

لید(Lead) در اصطلاح به معنی هدایت و راهنمایی است و در واقع خلاصه مطالب مهم هر خبر است که خواننده را به مطالعه خبر اصلی تشویق می‌کند.

لید(Lead) به عنوان مقدمه خبر باید کوتاه بوده و حداکثر دارای سه فعل و شامل 15 تا 30 کلمه باشد.

لید به گونه ایی نوشته می شود که خواننده را برای مطالعه متن خبر تشویق کند، تیتر را در دل خود داشته باشد و با پارگراف اول شروع متن نیز مرتبط باشد اما نباید کل خبر در لید عنوان شود.

لید باید حاوی جذاب ترین(بهتر بگویم با ارزش ترین) بخش خبر باشد.

لید بی محتوا

به طور کلی هر رویداد خبری حاوی مطالب مهم یا جالبی است که می توان خلاصه آن را در لید خبر قرار داد. خبرنگار باید از نوشتن مطالب کلی و بی محتوا که اطلاعات تازه ای به خواننده نمی دهد، خودداری کند. 
لید پرمحتوا

به همان اندازه که لید بی محتوا مناسب نیست، لیدی هم که به کلیه عناصر خبر پاسخ می گوید، مناسب نیست.

مثال: زیر نمونه لید منسوخ شده ای را نشان می دهد که به 6 عنصر خبری پاسخ می گوید.

«عباس حسین زاده دانش آموز 18 ساله دبیرستان ابن سینای تهران ساعت 30/5 بعدازظهر دیروز، هنگام عبور از خیابان کریم خان زند با اتوبوس شماره 14272 – تهران 12 به رانندگی حسین نیکنام 48 ساله تصادف کرد و به علت خونریزی مغزی در بیمارستان سینا درگذشت».

نمونه تجدید نظر شده این لید:

«جوان 18 ساله ای، بعدازظهر دیروز پس از تصادف با اتوبوس به علت خونریزی مغزی در بیمارستان سینا درگذشت».
برای کوتاه تر شدن لید، جملات اضافه را می توانید از آن حذف کنید. مثلاً چه ضرورتی دارد که بنویسیم:... با اشاره به ... گفت:...؟

برای کوتاه کردن لید، اشاره ها و تاکیدهای گوینده خبر را حذف و به متن خبر می توان منتقل کرد. بنابراین لیدی که در یک جمله خلاصه شود؛ بهتر، خواندنی تر و اثرگذارتر است.

لید مبهم و گنگ، خواننده خبر را از دست می دهد. اگر لید مهم ترین مطلب را به روشنی بیان کند، احتمال اینکه خواننده، خبر را بخواند زیادتر است.

انواع لید

لید سوالی و استفهامی: که برای جذاب کردن خبر لید با یک پرسش مهم و حساسیت‌برانگیز شروع می‌شود.

لید نقلی: که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم با طرح یک سوال آغاز می‌شود و در واقع در بردارنده ی ارزش شهرت است و این سوال که در خبر پاسخ داده خواهد شد در واقع سوال مورد نظر مخاطبان است و به این دلیل موجب جلب توجه می‌شود.

لید تاریخی: این نوع لید در واقع به سابقه ی خبر اشاره داشته و مخاطب را سرشار از اطلاعات مورد نیاز برای درک بهتر خبر می‌نماید.

لید تشریحی و تحلیلی: این نوع لید در اخبار سیاسی و اقتصادی و گزارشها بکار برده می‌شود که در ابتدای خبر به تشریح و تحلیل پرداخته و دلایل وقوع را نقادانه بررسی می‌نماید.

لید تمثیلی: استفاده از ضرب‌المثل و نکات ظریف ادبی در لید به منظور بیان رویدادی در واقع یکی دیگر از ترفندهای ایجاد جذابیت در خبر است.

لید فهرستی: در این لید اخبار به شکل بریده بریده و تیتر مانند بدون هیچ گونه توضیحی می‌آید به این معنی که این مطالب همگی در خبر وجود دارد و در واقع مخاطب را راهنمایی می‌کند که برای دسترسی به اطلاعات به متن اصلی خبر مراجعه کند.

لید قیاسی: در این لید بین 2 واقعه که مرتبط هستند رابطه‌ای متناسب برقرار می‌شود تا درک رویداد بهتر و جذابیت آن بیشتر باشد.

لید غیرمتعارف: که از ذوق و هنر خبرنگار سرچشمه می‌گیرد و اغلب بیان اخبار ورزشی، هنری و حوادث به این شیوه صورت می‌گیرد.

منبع: سایت www.pamanews.ir