به طور کلی انسان به طور ارادی و غیر ارادی جد و جهد مداوم میکند تا به گونهای تمایلات عمده و اساسی خود را برآورده سازد. عجز و ناتوانی او در تأمین هر یک از این نیازها، ابزاری برای کنترل و هدایتش در اختیار دیگران قرار میدهد. لازم به ذکر است که نیازها و تمایلات امری ثابت و پابرجاست. یعنی به سادگی با تغییر موقعیتها و عوامل محیطی میتواند در معرض تغییر قرار گیرد. بنابراین ضرورت دارد که نیازها و تمایلات کنونی مخاطب خویش را به طور دقیق شناسایی کنید تا در ایجاد ارتباط درست توفیق یابید. برای این منظور بایستی رفتار و گفتار او را کانون توجه قرار داده و نکاتی را حس کنید که پیش از این حس نمیکردید. اگر طرف مقابل میل و رغبتی به گفتگو نشان نداده، با حس بیان و سخنان دلپذیر بکوشید این قفل بسته و ناگشوده را باز کرده و علایم و نشانههای لازم را به دست آورید. رعایت رهنمودهای زیر یاریتان میکند تا برای تأثیرگذاری بر مخاطب خویش، عمیقترین تمایلات او را شناسایی کنید.
1- صمیمانه و خالصانه به او علاقه نشان دهید و به مسایلش توجه کنید.
2- شنونده خوبی باشید، ببینید که مخاطبتان به چه نکاتی تأکید میکند و از ذکر چه مطالبی میگریزد. فراموش نکنید که حوصله و شکیبایی از جمله ویژگیهای عمده یک شنونده خوب است.
3 – با طرح پرسشی مناسب فرد را تشویق کنید که درباره خود سخن بگوید.
4 – به خواستههای او توجه کنید و همواره درباره نکات مورد علاقهاش سخن بگویید.
5 – اهمیت او را صادقانه برایش محسوس کنید و به این ترتیب یکی از نیازهای فطری وی را اقناع نمایید. برای دریافت پاسخ دقیق، به هر یک از پرسشهای خویش از کلمات «چه، چرا، چه وقت، چگونه، چطور» استفاده کنید. این نکته را از یاد نبرید که مخاطب شما، صرف نظر از میزان قدر و منزلت، درآمد و یا موفقیتش، خود را مهمترین موضوع در تمام جهان حس میکند. او دوست دارد که از قدر و منزلت و موفقیتش در زندگی از او پرسیده شود.
همانگونه که ملاحظه نمودید، برای مصاحبت با دیگران به جز گفت و شنود درباره وضیعت تندرستی و یا آب و هوا میتوان درباره نکاتی ارزشمند نیز سخن را پیگرفت. در عین حال این نکته را چراغ راه خود قرار دهید که تنها با آگاهی از خواستهها و نیازهای مخاطب میتوان مسیر سخن را در جهت مطلوب خود هدایت کرد و تنها با توسل به گفتگو، به خصوص طرح پرسشهای مناسب، آگاهی از خواستهها و نیازهای طرف مقابل امکان پذیر است.
عبارات زیر نمونههای خوبی است تا با تحریک حس مهم بودن ناآشنایان، سر صحبت را با آنان باز کرده، از سلام و احوالپرسی خشک و خالی پا را فراتر گذارده و با آنان انس و الفت بگیرید.