انواع رسانه ها

شما با ارتباط و اطلاع آشنا شدید و دانستید که رسانه وسیله و ابزار مبادله اطلاعات بین افراد می‌باشد. حال می‌خواهیم به صورت ساده و مختصر شما را با چند رسانه که اغلب شما نیز با آنها سر و کار دارید آشنا کنیم:

کتاب: حتماً می‌دانیدکه اولین دستگاه چاپ در سال 1436 میلادی توسط گوتنبرگ ساخته شده است. با ساخته شدن دستگاه چاپ، دنیای رسانه‌ای کتاب وارد مرحله تازه‌ای شد. پیش از این تعداد کتاب هایی که به صورت خطی در جوامع بشری وجود داشت خیلی کم بود و این تعداد کم فقط در اختیار عده خاصی قرار داشت اما پس از اختراع دستگاه چاپ، تیراژ کتاب ها به نسبت قبل خیلی بیشتر شد و همچنین تمامی افراد جوامع بشری توانستند به آن دست پیدا کنند. اولین دستگاه چاپ در سال 1611 میلادی وارد ایران شد اما اولین کتاب 27 سال بعد یعنی در سال 1638 میلادی چاپ شد که اتفاقاً این کتاب به زبان فارسی نبود چرا که اولین کتاب چاپ شده در ایران انجیل بود. کتاب از گذشته‌های دور نقش یک منبع اطلاعاتی و آموزشی معتبر را برای انسان داشته است. در اهمیت کتاب همین نکته بس که پیامبران الهی را به دو گروه صاحب کتاب و بدون کتاب تقسیم می‌کنند و درباره معجزه پیامبراسلام نیز چیزی نمی‌گوییم چراکه همه شما این معجزه الهی را می‌شناسید. در حال حاضر کتاب از نظر اطلاعات خیلی زود کهنه می‌شود. برای مثال وقتی شما به کتب علمی 20 سال قبل نگاهی بیندازید، می‌بینید که برخی از اطلاعات علمی کتاب‌ها ناقص و حتی مسخره به نظر می‌آید. استفاده از کتاب نیاز به داشتن سواد، درآمد، اوقات فراغت و آشنایی با فرهنگ مطالعه دارد. همچنین گرانی، وجود رسانه‌های دیگر مثل تلویزیون و نبود فرهنگ کتابخوانی باعث می‌شود انسان کمتر از آن استفاده کند. آخرین نکته اینکه چون معمولاً کتاب در خلوت و تنهایی مطالعه می‌شود در نتیجه مخاطب خود را به شکل عمیق تحت تاثیرقرار می‌دهد تا جایی که حتی رفتار او را نیز تغییر می‌دهد. برخی از شما حتماً تجربه خواندن چنین کتابی را دارید. کتابی که ماه ها بعد از مطالعه آن کلماتش در ذهنتان نقش بسته است.

مطبوعات: مطبوعات (همان روزنامه‌ها و ماهنامه‌ها) درحقیقت کتاب‌هایی هستند که زود به زود منتشر می‌شوند و صحافی هم نشده‌اند. اولین نشریه‌ای که به صورت امروزی چاپ شد «گازت» نام داشت که درحدود 370 سال قبل (1631 میلادی) در اروپا منتشر شد. حدود دویست سال بعد از آن یعنی درسال 1353 هجری قمری اولین روزنامه فارسی زبان به نام«کاغذ اخبار» به مدیریت محمدصالح شیرازی در ایران چاپ شد. البته باید به خاطر داشته باشید که اولین نشریه فارسی زبان درسال 1798 میلادی یعنی حدود 39 سال قبل از کاغذ اخبار تحت عنوان«اخبار» در هند چاپ شد. به این ترتیب شما متوجه فاصله مطبوعات ایران و سایر کشورها می‌شوید و ‌می‌فهمید که حداقل 200 سال فاصله بین مطبوعات ایران و سایر سرزمین‌ها وجود دارد و همین مسأله است که لزوم وجود کلاس‌های آموزش روزنامه‌نگاری برای جوانان نسل بعد این مرز و بوم را آشکار می‌کند. از ویژگی‌های مطبوعات، وسعت انتشار، تنوع و دوام مطالب ونیزنظم دوره‌ای انتشار آنهاست. به عبارت دیگر برخلاف کتاب که فقط برای عده معدودی چاپ می‌شود مطبوعات برای عموم اقشار جامعه با تنوع محتوایی مطالب(مثل جدول، سیاسی، اجتماعی و...) و با سرعت بیشتر منتشر می‌شود. در خصوص دوام مطالب هم باید گفت مطالب روزنامه‌ها و سایر جراید را برخلاف رادیو و تلویزیون می‌توان نگهداری کرد و حتی به عنوان یک کالای بادوام حفظ نمود. علی‌رغم اینکه تیراژ روزنامه‌ها درجهان رو به افزایش است اما هنوز این رقم در ایران به سطح مطلوبی نرسیده است برای مثال روزنامه«آساهی شیمبون» در ژاپن بیش از یک میلیون در روز تیراژ دارد در حالیکه پُرتیراژترین روزنامه ایران فقط000/400 نسخه در روز منتشر می‌شود. نکته جالب اینکه در ژاپن و سوئد برای هر1000 نفر 600 نسخه روزنامه منتشر می‌شود، در حالیکه در ایران این رقم به 52 نسخه برای هر 1000 نفر می‌رسد. نکته آخر اینکه تعدادکل نشریاتی که در ایران مجوز انتشار دارند به 1734 نسخه می‌رسد که از این تعداد تنها 46 عدد آنها روزنامه است.

رادیو: این رسانه دستگاه گیرنده امواج است و پیام را به سرعت و با پوششی وسیع گسترش می‌دهد و به تمامی موانع زمانی و مکانی نیز غلبه می‌کند. به عبارت ساده‌تر، حتی کوه‌های بسیار بلند و صحراهای خشک و سوزان نمی‌توانند جلوی ارسال پیام رادیو را بگیرند و درهمان لحظه ارسال، پیامهای آن می‌تواند دریافت شود. یکی دیگر از مزایای رادیو این است که برخلاف مطبوعات وکتاب نیاز به سواد خواندن و نوشتن ندارد وبه همین دلیل بهترین رسانه برای مناطق و جوامع بی‌سواد است. تمام این خواص از رادیو رسانه‌ای منحصر به فرد ساخته که در گذشته کارکردهای بسیاری داشته است. برای مثال رادیو در جنگ جهانی دوم بویژه در کشورهای آلمان، ایتالیا، اسپانیا و ژاپن یک وسیله تبلیغی مؤثر بود. این نکته که گوینده در پشت رادیو دیده نمی‌شد تأثیر زیادی در عظمت و اهمیت او داشت. شاید شما هنوز هم حرف‌های مادربزرگ و پدربزرگ‌های خود را در این باره بشنوید که می‌گویند در آن زمان همه تصور می‌کردند آدم‌های کوچک و یا دیو و جن داخل دستگاه رادیو قرار داده شده‌اند. در خاتمه باید بگوییم برخلاف کتاب و مطبوعات، رادیو زودتر و با اختلافی 20 ساله نسبت به اروپا وارد ایران شد. اولین فرستنده رادیویی در اروپا درسال 1920 شروع به کار کرد در حالی که اولین فرستنده در ایران در سال 1940 یعنی حدود سال 1305 هجری شمسی فعالیت خود را آغاز کرد.

تلویزیون: تلویزیون از نظر فنی شبیه رادیو است و از طریق بی‌سیم و امواج پیام‌های خود را منتقل می‌کند. در حقیقت تلویزیون از امکانات سینما و رادیو استفاده می‌کند و از تکنیک‌های روزنامه‌نگاری بهره می‌گیرد. تلویزیون سرگرم‌کننده‌ترین وسیله ارتباط جمعی است و تاثیر آن بیش از سایر رسانه‌هاست. ورود این رسانه به ایران با 18 سال اختلاف نسبت به سایر کشورها صورت گرفت. اگر در اروپا اولین ایستگاه تلویزیونی در سال1940 میلادی افتتاح شد، در ایران اولین ایستگاه درسال 1958(1323 هجری شمسی) شروع به فعالیت کرد.

اینترنـت: اینترنت در حقیقت شبکه‌ای به هم پیوسته از کامپیوترهای سراسر دنیاست که به وسیله خطوط تلفن که آن هم یک وسیله ارتباط جمعی منحصر به فرد است به یکدیگر متصل می‌شود. اینترنت تمام اشکال ارتباطی شامل کتاب، مطبوعات، رادیو، تلویزیون، سینما و... را در خود جمع کرده است. به عبارت ساده‌تر اینترنت یک دستگاه Multimeda و سیستم چند رسانه‌ای که به وسیله آن شما می‌توانید به کلیه روزنامه‌ها، کتابخانه‌ها، دانشگاه‌ها، ایستگاه‌های رادیویی و تلویزیونی، فروشگاه‌های معتبر، کارخانجات و... دسترسی پیدا کنید، است. درباره فراگیری و عظمت این رسانه کافی است بگوییم در سال 2001 میلادی تعداد پایگاه‌های اینترنتی(سایت) در سراسر دنیا حدود 28000000 بود که برای ورود یک دقیقه‌ای به هر کدام از آنها حدود 53 سال زمان نیاز داریم.

خبرنویسی: بی تعارف و مقدمه اگر می خواهید روزنامه نگار موفقی باشید در مرحله اول خبر شناس و در مرحله دوم خبر نویس خوبی باشید. خبر نه تنها شالوده خبرنگاری و روزنامه نگاری است بلکه پایه نویسندگی در عرصه های مختلف ادبیات و غیره می باشد.

خبر چیست؟ خبر گزارشی واقعی از یک رویداد است که در آن یک یا چند ارزش خبری وجود داشته باشد. نحوه ارائه و تنظیم آن را عوامل درون سازمانی و برون سازمانی شکل می دهد. از نکات کلیدی تعریف« ارزش خبری» و «عوامل دورن سازمانی و برون سازمانی» است.